Chuyên gia chỉ cách chuẩn bị tâm lý cho trẻ trước khi tiêm chủng

Theo TS.BS Đỗ Minh Loan, thời gian gần đây bệnh viện có tiếp nhận và điều trị một số trường hợp trẻ từ 13-15 tuổi có triệu chứng co giật, ngất sau khi tiêm vaccine phòng COVID-19. Đa số những trẻ nhập viện sau tiêm vaccine đều có những yếu tố tác động bên ngoài, từ đó ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ.

Điển hình như trường hợp bệnh nhi K.H (14 tuổi, ở Hà Nội) có tiền sử bệnh tật, chính điều này khiến trẻ rất lo lắng, dễ bị ám thị bởi các thông tin bệnh tật từ người thân hoặc những người xung quanh trước khi tiêm vaccine. Ngoài ra, trẻ cũng có nhiều lo lắng liên quan tới tuổi dậy thì: kinh nguyệt không đều, mụn trứng cá và áp lực học tập...

Khi đến ngày tiêm vaccine trẻ có tâm lý sợ hãi và sau khi tiêm 15 phút, cháu K.H bị ngất và được chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương để theo dõi và điều trị.

Một trường hợp khác là bé trai M.Q (14 tuổi, ở Hà Nội) trước khi tiêm cũng bị khá nhiều áp lực, nhất là việc học tập. Trước đó, 1 năm do bố đột ngột qua đời nên đã tác động nhiều đến suy nghĩ, tâm lý của M.Q.

Đặc biệt, có một thời gian dài trẻ tự tạo áp lực cho bản thân trong học tập vì muốn đáp ứng mong mỏi, kỳ vọng của gia đình. Do vậy, bé M.Q vùi mình vào việc học, thường xuyên thức khuya đến 2-3h sáng để ôn thi.

Ngay trước thời điểm tiêm vaccine phòng COVID-19, trẻ đang gấp rút chuẩn bị cho nhiều cuộc thi tuyển: toán, tin, võ thuật, công nghệ trẻ… Trên nền những căng thẳng sẵn có (kéo dài trong thời gian từ sau khi bố mất), thời điểm thi cử dồn dập và lo lắng khi tiêm vaccine phòng COVID-19 gần đây đã đẩy trẻ vào trạng thái lo âu quá mức dẫn đến phản ứng run, co giật, ngất sau tiêm.

Rối loạn phân ly thường gặp ở trẻ vị thành niên

TS.BS Đỗ Minh Loan cho biết, khi xảy ra hiện tượng trên các trẻ đã được đưa đến Bệnh viện Nhi Trung ương để theo dõi và điều trị. Các bác sĩ thăm khám và loại trừ các nguyên nhân thực thể, bước đầu xác định các cháu bị co giật phân ly, một trong những biểu hiện của rối loạn phân ly.

Rối loạn phân ly (trước kia gọi là Hysteria) là bệnh lý tâm thần thường gặp, tỷ lệ: 0,3-0,5% dân số. Theo Phân loại bệnh của Tổ chức Y tế thế giới (ICD 10), rối loạn phân ly là hiện tượng mất một phần hoặc hoàn toàn sự hợp nhất giữa trí nhớ quá khứ, ý thức, đặc tính cá nhân với những cảm giác trực tiếp và sự kiểm soát vận động.

Rối loạn này gặp nhiều hơn ở trẻ em gái, thường xuất hiện sau những sang chấn tâm lý, các vấn đề khó khăn trong học tập, mối quan hệ mà người bệnh không thể giải quyết được.

Rối loạn phân ly chủ yếu được điều trị bằng các liệu pháp tâm lý kết hợp với bồi dưỡng nhân cách, thiết lập môi trường phù hợp. Quá trình điều trị thường cần nhiều thời gian, đòi hỏi sự kiên trì của cán bộ y tế, gia đình và người bệnh.

Cần chuẩn bị tốt tâm lý cho trẻ trước khi tiêm chủng

Từ những trường hợp trên, TS.BS Đỗ Minh Loan cho biết, cha mẹ và người thân cần chuẩn bị tốt tâm lý cho trẻ trước khi tiêm chủng: Cụ thể:

- Cha mẹ và thầy cô nên thường xuyên trò chuyện, động viên và chuẩn bị tâm lý tốt cho trẻ trước khi tiêm

- Tiêm vaccine được xem như một sang chấn tâm lý đối với trẻ. Lo lắng quá mức khi tiêm chủng có thể dẫn đến các biểu hiện như: thở nhanh, choáng váng, chóng mặt, vã mồ hôi, co giật, ngất…

- Phụ huynh hãy thông tin cho trẻ biết quá trình tiêm vaccine sẽ diễn ra như thế nào, giúp trẻ yên tâm là luôn có đội ngũ y tế hỗ trợ kịp thời khi các phản ứng có thể xảy ra sau tiêm chủng.

- Cha mẹ cần đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ, nghỉ ngơi hợp lý và giảm sức ép từ việc học tập trước thời gian tiêm chủng.

TĐP